Οι πρώτες ηχογραφήσεις...
Επιμέλεια : Πάνος Βέτσικας
Δημοσιεύτηκε 31/12/2012 01:32
Οι ρίζες της jazz εντοπίζονται στην ύπαιθρο και στους δρόμους των αστικών κέντρων του Αμερικάνικου Νότου. Είναι το απόσταγμα δύο διαφορετικών μουσικών παραδόσεων: της Δυτικής Αφρικής και της Ευρώπης. Η Δυτική Αφρική συνεισέφερε το ρυθμό, την ενέργεια, την κίνηση και την συναισθηματική φόρτιση. Τα Ευρωπαϊκά συστατικά ήταν οι κλασικές αξίες, η αρμονία και η μελωδία. Η μίξη αυτών των δύο παραδόσεων γέννησε μια μουσική που πειραματιζόταν με τα “μέτρα” και ερμήνευε τις νότες σε νέους συνδυασμούς, δημιουργώντας τις λεγόμενες “μπλε νότες” (blue notes), για να εκφράσει συναισθήματα λύπης και χαράς. Τα εργατικά τραγούδια των δούλων του Νότου συνδυάστηκαν με τους αστικούς, ραφιναρισμένους ήχους των μουσικών της Νέας Ορλεάνης, δημιουργώντας τη νέα μουσική. Η μουσική gospel από την εκκλησία και αυτό που τον 20 αιώνα ονομάστηκε “blues”, πρόσθεσαν ένα φωνητικό “συστατικό” που έδενε αρμονικά με τα μουσικά όργανα. Οι μπάντες των παρελάσεων στις οποίες έπαιζαν κυρίως λευκοί αλλά και μαύροι μουσικοί, εισήγαγαν μουσικά όργανα που αλλιώς θα είχαν παραμείνει μια ανάμνηση κλασικών μουσικών παραδόσεων. Τα τύμπανα και έγχορδα συνδυάστηκαν με τρομπέτες, τρομπόνια, τούμπες και αργότερα, σαξόφωνα. Η μουσική της Δυτικής Αφρικής και η μουσική των δούλων ερμηνεύτηκε με διαφορετικό τρόπο μετά την εισαγωγή επιδράσεων από την Καραϊβική και τη Λατινική Αμερική. Και αυτό που ονομάστηκε αργότερο “λαϊκό τραγούδι” (σε συντομία, pop) εμπλουτίστηκε με gospel και blues, προθέτοντας μια πλούσια υφή και δημιουργώντας μια μουσική που ο κόσμος δεν είχε ξανακούσει. Ο μουσικός κόσμος της Αμερικής, κορεσμένος με τη μουσική των παρελάσεων και τις απομιμήσεις των ερμηνειών της κλασικής Ευρωπαϊκής μουσικής, ήταν πλέον ώριμος για να δεχθεί τη μουσική που θα ονομαζόταν αργότερα “Jazz”.
Ακολούθησαν οι πρώτες ηχογραφήσεις…
Το ragtime εμφανίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και θεωρείται από τις πρώτες μορφές της jazz. Η μοναδικότητα του οφείλεται στο ότι στηρίζεται στη σύνθεση και όχι στον αυτοσχεδιασμό. Μουσική κυρίως για πιάνο, εμπνευσμένη από την κλασική μουσική και τα εμβατήρια των παρελάσεων. Το ragtime περιλαμβάνεται ιστορικά στη jazz για 2 κυρίως λόγους επειδή στηρίζεται στη συγκοπτόμενη μελωδία (που είναι κύριο χαρακτηριστικό της jazz) και, τα θέματα και ο τρόπος εκτέλεσης τους, αποτέλεσαν το κατώφλι για την μετέπειτα ανάπτυξη του αυτοσχεδιασμού. Η πατρίδα του ragtime θεωρείται η πόλη Sedalia στο Missouri από όπου προερχόταν και ο πιανίστα και συνθέτη Scott Joplin κυριότερου εκφραστή της μουσικής αυτής. Το Dixieland θεωρείται παραλλαγή της κλασικής jazz. Οι πραγματικές του ρίζες, βρίσκονται στη μουσική σκηνή του Σικάγο, τη δεκαετία του '20. Οι πρωτεργάτες του Dixieland ήταν ονόματα όπως ο κιθαρίστας Eddie Condon, ο σαξοφωνίστας Bud Freeman και ο τρομπετίστας Jimmy ΜcPartland. Οι πρώτες μπάντες του Dixieland ήταν το πρώτο μοντέλο του jazz-γκρουπ. Το ρυθμικό τμήμα του γκρουπ αποτελείτο από ντραμς, μπάντζο, κιθάρα και τούμπα που προστέθηκε αργότερα μαζί με το πιάνο. Το ρυθμικό τμήμα κρατούσε ένα ρυθμό 4/4 που έμεινε σταθερός σε όλη τη διάρκεια του κομματιού. Καθένα από τα όργανα του ρυθμικού τμήματος συμμετείχε και στους τέσσερεις χρόνους του μέτρου. Το μελωδικό τμήμα του γκρουπ το αποτελούσαν συνήθως τρία όργανα: η κορνέτα, το κλαρίνο και το τρομπόνι. Ο αυτοσχεδιασμός του σολίστα στηριζόταν σε μια παράφραση της βασικής μελωδίας. Στη τελευταία στροφή, όπου και η κλιμάκωση στην οποία συμμετείχε όλο το γκρουπ. Παράλληλα με το ragtime και το Dixieland, η jazz της Νέας Ορλεάνης κατέλαβε τη μουσική σκηνή τις 2 πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Πολλοί ερευνητές τη θεωρούν πρώτη μορφή της jazz και οι ρίζες της ανιχνεύονται μέχρι και τις αρχές του 1890, με τη μουσική του Buddy Bolden, του Kid Ory και του Jelly Roll Morton κυρίως στη περιοχή Storyville της Νέας Ορλεάνης. Η jazz της Νέας Ορλεάνης δημιουργήθηκε από τις μπάντες πνευστών των παρελάσεων. Η μουσική εξελισσόταν με επίκεντρο τον αρχηγό της μπάντας που ήταν κυρίως τρομπετίστας ή κορνετίστας, με κυριότερους εκφραστές της τον King Oliver και τον Louis Armstrong. Η jazz της Νέας Ορλεάνης έδινε μεγαλύτερη έμφαση στο σύνολο παρά σε ένα μόνο σολίστα. Το είδος αυτό άνθισε κυρίως στη δεκαετία του '20 και αντικαταστάθηκε τελικά από το swing. Αν και το "Livery Stable Blues" του λευκού κουιντέτου Original Dixieland Jass Band (σωστά , το jass με 2 s !) θεωρείται η πρώτη ηχογράφηση της jazz το 1917, είναι φανερό ότι οι μαύροι μουσικοί της Νέας Ορλεάνης για πολλά χρόνια έπαιζαν πολύ πιο αυθεντική, πρωτότυπη jazz, η οποία όμως δεν έχει καταγραφεί, κυρίως γιατί δεν υπήρχε εξοπλισμός για ηχογράφηση. Ο πρώτος μαύρος μουσικός που ηχογράφησε, το 1922, ήταν ο τρομπονίστας Kid Ory, που για το λόγο αυτό ταξίδευσε από τη Νέα Ορλεάνη στη Καλιφόρνια. Ακολούθησε ο κορνετίστας King Oliver το 1923, ο κλαρινετίστας Sidney Bechet, ο πιανίστας Jelly Roll Morton και η τραγουδίστρια Bessie Smith. Δεύτερη κορνέτα στις ηχογραφήσεις του King Oliver έπαιζε ο Louis Armstrong. Οι δε ηχογραφήσεις αυτές έγιναν στο Σικάγο...
Πηγή πρώτης φωτογραφίας:
http://dancingfeatherstudio.com/blog/tag/band/